Cách nào để tránh 'sập bẫy' mua hàng đa cấp?

Đừng để bị lừa và biết cách bảo vệ mình khi mua hàng đa cấp - đó là thông điệp Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng (Bộ Công Thương) vừa đưa ra, sau khi liên tiếp có các vụ việc khiếu kiện của người tiêu dùng vì mắc phải “bẫy” của người bán hàng đa cấp.

Tại các nước phát triển, mục đích của kinh doanh đa cấp là tiết kiệm thời gian trong việc đưa các sản phẩm tốt nhất, có chất lượng nhất từ nhà sản xuất tới tay người tiêu dùng. Nhưng tại Việt Nam, một số doanh nghiệp đa cấp chỉ chú trọng phát triển hệ thống, kêu gọi nhiều người tham gia, nâng khống giá trị sản phẩm lên nhiều lần để thu lợi. Các công ty kinh doanh đa cấp cũng liên tục phát triển tại nhiều tỉnh, thành, đặc biệt là các vùng sâu, vùng xa.

Mới đây, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng đưa ra thông tin cảnh báo một số website, tài khoản mạng xã hội (Facebook, Zalo hay Youtube) đang quảng cáo và bán nhiều sản phẩm là thực phẩm chức năng, hóa, mỹ phẩm mang thương hiệu Atomy, một công ty kinh doanh đa cấp từ Hàn Quốc đã có mặt tại một số quốc gia trên thế giới và đang làm các thủ tục đăng ký để vào thị trường Việt Nam.

Nhiều cá nhân đã mua hàng trực tiếp qua các kênh bán hàng, đồng thời được mời tham gia trở thành cộng tác viên hay đại lý bán sản phẩm Atomy để hưởng các mức hoa hồng theo doanh số của mạng lưới người tham gia cấp dưới, nhánh dưới.

Ảnh minh họa

Tuy nhiên, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng khẳng định chưa nhận được bất cứ thông tin hay hồ sơ đăng ký cấp giấy chứng nhận hoạt động bán hàng đa cấp của công ty nào có sản phẩm và thương hiệu mang tên Atomy.

Hoạt động giới thiệu, tuyển dụng nhà phân phối và cộng tác viên tham gia bán sản phẩm Atomy nêu trên có nhiều dấu hiệu là hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp và chưa được cơ quan chức năng cấp giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp hợp pháp tại Việt Nam. Do đó, các tổ chức, cá nhân tham gia mạng lưới bán hàng nêu trên có nguy cơ vi phạm pháp luật hình sự về hành vi kinh doanh theo phương thức đa cấp không có giấy chứng nhận đăng ký.

Phân biệt công ty bán hàng đa cấp chân chính và bất chính

Bán hàng đa cấp là phương thức tiếp thị trực tiếp để bán lẻ hàng hóa đến tận tay người tiêu dùng thông qua mạng lưới nhà phân phối. Đây là mô hình kinh doanh tiên tiến, phát triển mạnh ở hầu hết quốc gia trên thế giới, với hơn 30.000 công ty áp dụng việc phân phối hàng hóa theo mô hình này.

So với các ngành kinh doanh khác, bán hàng đa cấp còn khá non trẻ tại thị trường Việt Nam nhưng đã có những đóng góp đáng kể cho sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước, tạo công ăn việc làm cho người lao động. Không thể phủ định chất lượng của nhiều loại thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, chăm sóc sức khỏe... do các công ty đa cấp phân phối là những sản phẩm được ưa chuộng trên thị trường.

Trên thực tế, bên cạnh các công ty bán hàng đa cấp chân chính, còn có các công ty bán hàng đa cấp với mục đích trục lợi. Đó là lý do Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng đưa ra dấu hiệu nhận biết công ty bán hàng đa cấp chân chính và công ty bán hàng đa cấp bất chính.

Người tiêu dùng được khuyến cáo nên mua hàng trực tiếp, từ các cửa hàng chính hãng sẽ tránh được rủi ro hơn so với các hình thức mua hàng khác. Khi đến cửa hàng, người mua sẽ tìm hiểu về các dòng sản phẩm có đảm bảo chất lượng, có được cấp phép lưu hành theo đúng quy định của pháp luật không. Các công ty bán hàng đa cấp bất chính thường không phân phối sản phẩm cụ thể hay cố định mà chỉ tồn tại mạng lưới thông qua tuyển dụng, hoặc có sản phẩm nhưng chỉ mang tính tượng trưng, đối phó.

Cần tham khảo kỹ thông tin trước khi mua sản phẩm

Tuy nhiên, trong thời đại công nghệ số ngày nay, việc đến tận công ty để mua hàng không còn phù hợp với đa số người tiêu dùng. Mua hàng trực tuyến (mua hàng online) là một lựa chọn của đa số người dân. Để mua hàng trực tuyến từ một công ty đa cấp, ngoài việc tìm hiểu thông tin về công ty, về sản phẩm, người tiêu dùng cần tìm hiểu thêm về chính sách đổi trả sản phẩm không. Hầu hết công ty bán hàng đa cấp chính thống đều có chính sách đổi trả sản phẩm theo quy định của Nghị định 40/2018/NĐ-CP.

Các công ty bán hàng đa cấp bất chính không cho phép đổi trả hàng sau khi mua. Bên cạnh đó, những công ty này còn giao sai sản phẩm, chất lượng hàng kém hoặc hàng hỏng, hàng giả nhưng không thu hồi lại; giao hàng nhái, hàng có thông số kỹ thuật khác so với quảng cáo trên website; đăng sai giá hoặc hủy đơn hàng không lý do... Sản phẩm của công ty đa cấp bất chính thường không có nhãn mác, khi khách hàng mua sẽ không được cung cấp hóa đơn mua hàng; không đảm bảo điều kiện bảo quản sản phẩm đối với thực phẩm và thực phẩm chức năng để đảm bảo chất lượng sản phẩm...

Nguồn: Báo Phụ nữ Việt Nam